Ο απόηχος του πένθους….
Αντιδρούμε στην απώλεια. Οι αντιδράσεις μας τις περισσότερες φορές είναι σαν τα συμπτώματα της κατάθλιψης…Διαταράσσονται οι ρυθμοί μας στον ύπνο, οι διατροφικές μας συνήθειες, χάνουμε την ενέργειά μας, την χαρά μας, τον ενθουσιασμό μας, τα νοήματα που προσδίδαμε σε αξίες, την κοινωνική μας ζωή. Εξάλλου, η κατάθλιψη είναι δίδυμη αδερφή του πένθους με τη μόνη διαφορά ότι πολλές φορές στην κατάθλιψη η απώλεια είναι ίσως συμβολική.
Κατά την παραδοσιακή Ψυχαναλυτική σχολή, όταν χάνουμε κάποιον σημαντικό άνθρωπο, πριν ακόμη συνειδητοποιήσουμε καλά καλά την απώλεια και την σημασία της για μας, ο οργανισμός μας κάνει ένα σωρό ασυνείδητες διαδικασίες για να αντιμετωπίσει την απώλεια. Ένας από τους πρώτους μηχανισμούς άμυνας που επιστρατεύουμε, έχει να κάνει με κάποια εσωτερική ταύτησή μας με τον άνθρωπο που χάσαμε.
Είναι λες και ένα μέρος του εαυτού μας να είναι ο άνθρωπος που χάσαμε. Με αυτόν τον τρόπο η ένταση του πόνου ανακουφίζεται, αυτή η συγχώνευση έρχεται να αντισταθμίσει την απώλεια. Μοιάζει να τον έχουμε τον άνθρωπο μέσα μας ζωντανό μέσω αυτής της ταύτησης. Ωστόσο, όπως είναι φυσικό επακόλουθο, όλα αυτά τα συναισθήματα λύπης, απογοήτευσης, ή και θυμού που απευθύνονται προς τον άνθρωπο που χάσαμε τώρα γυρνούν φορά κατεύθυνσης. Δηλαδή, στρέφονται εσωτερικά, αφού κατά κάποιο τρόπο είναι σα να έχουμε μέσα μας ένα κομμάτι από τον άνθρωπό μας.
Αυτός είναι και ο λόγος που στο πένθος όπως και στην κατάθλιψη το άτομο που υποφέρει είναι σα να βάλλεται εναντίων του εαυτού του. Τις περισσότερες φορές στο πένθος το άτομο συνέρχεται. Ιδιαίτερα συνέρχεται γρήγορα όταν οι σχέσεις του με τον αποθνήσκοντα ήταν σχετικά αρμονικές χωρίς μεγάλες συναισθηματικές εκκρεμμότητες. Όσο καλύτερες σχέσεις είχαμε τόσο ομαλότερα το ξεπερνάμε.
Όταν πρόκειται για παιδιά που χάνουν γονιό, τα πράγματα γίνονται πιο πολύπλοκα. Πρώτον, γιατί τα παιδιά είναι και φυσικά αλλά και συναισθηματικά εξαρτημένα από τους γονείς . Δεύτερον, τα παιδιά νομίζουν ότι ό,τι γίνεται στον κόσμο με ένα μαγικό τρόπο τα αφορά. Έτσι, συσχετίζουν τον θάνατο του γονιού με τις προσωπικές τους πράξεις, σκέψεις, συναισθήματα λες και έφταιγαν … Τρίτον, τα παιδιά δεν έχουν ακόμη εναποθηκεύσει στην νοητική δεξαμενή τους επιδεξιότητες και προστατευτικούς παράγοντες που θα τα βοηθήσουν να ξεπεράσουν το πένθος πιο ανάλαφρα. Π.χ. δεν μπορούν να εκλογικεύσουν τις ανησυχίες τους και να μην φοβούνται ότι μπορεί να πεθάνουν και άλλοι δικοί τους. Τέλος, τα παιδιά δεν έχουν πάντα τον τρόπο να εξωτερικεύσουν και μοιραστούν αυτό που αισθάνονται ή σκέφτονται, πολλές φορές δεν ξέρουν καν πώς να το πουν.
Αγγελική Αρβανιτοπούλου
Clinical Psychology Ms
Harvard edx
Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου